چغندر داراي پروتئين – چربي – ويتامينهاي A، B1، B2، B3 و C – مواد ازته – مواد قندي و املاح معدني چون فسفر، کلسيم و آهن است. چغندر را از قديم مي شناختند و حتي در حدود چهار قرن قبل از ميلاد با خواص درماني آن آشنا بوده و از آن استفاده مي کردند. چغندر دو نوع است: يک نوع آن چغندر معمولي است به رنگ بنفش تيره و يا قرمز (لبو) و نوع ديگر آن چغندر قند است و به رنگ زرد روشن که اين چغندر به مقدار بسيار زياد در نقاط مختلف دنيا براي استفاده از شکر آن، کشت مي شود.
چغندر، گياهي است با برگهاي پهن و درشت يا برگهاي مخروطي شکل که از آن به همراه ديگر سبزيجات در آش يا خورشت استفاده مي کنند، گاهي هم آن را به همراه ماست مصرف مي کنند. چغندر خوب آن است که زياد در خاک نمانده باشد زيرا چغندري که زياد رسيده باشد سفت مي شود. چغندر پير معمولاً گردني باريک دارد و شيارهايي روي آن به وجود مي آيد. چغندر خام، عسل گياهي است و خداوند بعد از عسل، شفا را در چغندر قرار داده است، بر همين اساس مي توان به ارزش چغندر پي برد. براي آنکه پوست چغندر پخته به آساني کنده مي شود، بايد وقتي گرم است از آب گرم بيرون آورده و درون آب سرد قرار دهيد تا به راحتي پوست آن جدا گردد.
((ترکيبات غذايي – شيميايي چغندر))
چغندر داراي پروتئين – چربي – ويتامينهاي A، B1، B2، B3 و C – مواد ازته – مواد قندي و املاح معدني چون فسفر، کلسيم و آهن است.
((خواص غذايي – دارويي چغندر))
1- طبيعت چغندر گرم و تر است.
2- مصرف چغندر بيماري جذام را از بين مي برد.
3- چغندر، عقل را زياد مي کند.
4- شير? چغندر يکي از بهترين شيره هاي سبزي است که به ساختن گلبولهاي قرمز خون کمک
مي کند، خون را تصفيه کرده و جريان خون را بهبود مي بخشد. از اين رو مصرف چغندر به خانمها بسيار توصيه مي شود.
5- چغندر قرمز يا لبو به دليل داشتن فيبر فراوان که خاصيت کاهش چربي خون را دارد و همچنين اسيد فوليک، بهتر است در سبد غذايي بيماران قلبي و زنان باردار قرار بگيرد.
6- لبو داراي مقادير فراوان آهن در کنار ويتامين ((ث)) و اسيد فوليک است که از بروز کم خوني در افراد بويژه دختران جوان ممانعت مي کند.
7- املاحي که در شير? چغندر وجود دارد، يک پاک کنند? بسيار عالي براي کبد، کليه و کيس? صفراست.
8- چغندر ملين، نرم کنند? و ادرارآور است و در رفع يبوست نقش عمده اي را ايفا مي کند. همچنين اهميت به سزايي در دستگاه گوارش دارد.
9- درمان کننده التهاب مجاري ادرار است.
10- چغندر براي درمان التهاب مثانه، بواسير و بيماريهاي پوستي بسيار مفيد است. اشتها را نيز زياد مي کند.
11- چغندر مانند هويج داراي کاروتن است که در معده تبديل به ويتامين A
مي شود.
12- خوردن چغندر پخته، براي رعشه مفيد است خصوصاً اگر برگ آن سرخ رنگ باشد.
13- برگ چغندر خام ورم طحال را بهبود مي بخشد.
14- چغندر مخلوط با آب هويج دفع کننده سنگ کيسه صفراست.
15- خوردن چغندر، در هواي خشک خصوصاً در فصل زمستان مؤثر تر است و به همه، خصوصاً پيران بسيار توصيه مي شود.
16- شستشوي سر با جوشانده برگ چغندر، شوره و چربي مو را از بين مي برد و ضد شپش است.
17- قرار دادن دست و پاي ترک خورده در آب گرم شده برگ چغندر، موجب بر طرف شدن عارضه مي شود.
18- ضماد برگ چغندر با عسل جهت رفع طاسي و زگيل مؤثر مي باشد و چنانچه با حنا مصرف شود براي روياندن مجدد مو و نکويي آن تأثيربه سزايي خواهد داشت.
19- مصرف چغندر براي درد مفاصل و نقرس مفيد مي باشد چون مقدار زيادي آنتي اکسيدان دارد.
20- در استعمال خارجي براي پانسمان زخم و درمان تاول استفاده مي شود.
21- شربت چغندر بهترين نوشابه و تقويت کننده بدن و دافع سموم بدن است (براي تهيه شربت چغندر، با آبميوه گيري آب سه تا چهار عدد چغندر خام را بگيريد و آن را با يک ليوان آب معدني مخلوط کنيد).
تذکر
1- زياده روي در مصرف آن براي معده مضر است و همچنين موجب دل پيچه مي گردد. براي اجتناب از اين مساله چغندر را همراه عدس بپزيد.
2- براي پختن چغندر از ظروف آلومينيومي استفاده نکنيد.